Berichten

Koning Willem-Alexander is gevaarlijk bezig en stapelt publicitaire blunder op blunder. Kringen rondom hem zeggen dat hij zich niets van kritiek aantrekt: de waan van de dag. Zijn moeder had die neiging ook. Maar qua onverschilligheid jegens hun onderdanen kunnen beiden nog een puntje zuigen aan koning Willem III (1817-1890). Toch lijkt Willem-Alexander aardig op weg de arrogantie van zijn over-over-grootvader te evenaren.

Een van konings Willems felste criticasters, de socialist Ferdinand Domela Nieuwenhuis, werd wegens majesteitsschennis voor een jaar naar de gevangenis gestuurd omdat hij had gezegd dat de koning ‘niet veel van zijn baantje maakte’. Daar had hij volstrekt gelijk in, maar het mocht niet worden gezegd.

Enkele overeenkomsten tussen W-A. en zijn voorganger: lak aan de publieke opinie; weinig empathie; liefhebber van de jacht; geldbelust; matige belangstelling voor wat er in de maatschappij gebeurt en veel, vaak en lang op reis en met vakantie. Verschillen zijn er ook: zo zie ik W.A. niet – zoals Willem III in Genève deed – zijn geslachtsdeel vanaf het balkon van zijn Griekse villa aan het publiek tonen. Willem III was ‘potloodventer’.

De reis naar Griekenland, vorig najaar, is overal breed uitgemeten. Zelfs zijn trouwe aanhang vond dat hij te ver was gegaan en dat hij solidariteit ha moeten tonen. Zijn blunder kwam mij overigens uitstekend van pas; mijn Oranje Zwartboek kreeg dankzij W.A.’s reisdrift de wind in de zeilen en belandde in de top tien. Even was ik bang dat de koning een deel van de royalties zou opeisen – hij is tenslotte een Oranje – maar die angst bleek ongegrond. Afgelopen zomer kon hij met moeite worden overreed om het door watersnood getroffen Limburg te bezoeken. Het zat zijn vakantie, de daaropvolgende dag, vervelend in de weg. Uiteindelijk ging hij toch. De tegenzin droop er van af. Wat dat betreft verschilt hij van Willem III. Die was dol op watersnoodrampen. Zelfs voor een overstrominkje mocht je hem uit zijn bed halen.

Een etmaal na Valkenburg scheurde hij met zijn speedbootje van twee miljoen over de Griekse wateren. Máxima vond dat hij daar recht op had. Waarom? Omdat hij zo vreselijk hard werkt. Overigens wil W.A. niet op zijn speeltje worden gefotografeerd. De mediacode is van toepassing. Het liefst doet de koning leuke dingen zonder daarbij door het plebs te worden gestoord.

In geval van kroondomein Het Loo heeft W.A. een blinde vlek. Er is nu al een jaar gedoe over de subsidie die hij daarvoor krijgt. Ik vroeg me af met welke smoes hij zou aankomen om door te gaan met jagen én toch zijn subsidie op te strijken. Dat is nu bekend. Hij sluit het jachtgedeelte af, liet hij weten, om de dieren rust te gunnen. Hoe dat valt te rijmen met jagen is een raadsel. Het probleem is – vrees ik – zijn wereldvreemdheid. Hij begrijpt dingen gewoon niet. Ongetwijfeld komen over die subsidie weer Kamervragen, die lakei Rutte even ongetwijfeld handig zal omzeilen, maar ondertussen doet het Willem-Alexander’s reputatie geen goed. Overigens zit ik daar niet mee. Maar de koning zou het zich moeten aantrekken.

Koning Willem III had ook overal lak aan. Hij zat regelmatig met onbekende stemming ergens in het buitenland, al dan niet potlood ventend. Wetten die hij moest ondertekenen, bleven in de la liggen omdat hij spoorloos was. Willem-Alexander mag via zijn Ipad een handtekening zetten.

Het sociaaldemocratische blad Recht voor Allen, waarvan Domela Nieuwenhuis uitgever was, hekelde met verve de benepen berichtgeving en schijnheiligheid van de koningsgezinde pers. Bij het overlijden van Willem III op 23 november 1890 sloeg Recht voor allen nog eenmaal toe. Het ‘artikel’ bestond alleen uit een kop: ‘Het leven van koning Willem III den Groote, in al deszelfs hooge betekenis voor het Volk geschetst’. De rest van de pagina was blanco.

Willem-Alexander is nog maar betrekkelijk kort koning. Als hij zo doorgaat, ziet het er wat zijn necrologie betreft somber uit.